مجادله میان اساتید دانشگاه و سیدبشیر حسینی در نقد عصر جدید

آوینی فیلم: جلسه نقد برنامه «عصر جدید» شب گذشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. به گزارش مهر این نشست که قرار بود ساعت ۱۷ شروع شود با ساعتی تاخیر و با حضور اعظم راودراد و عبدالله بیچرانلو استادان دانشگاه و احسان علیخانی، آریا عظیم‌نژاد و بشیر حسینی مجری و داوران «عصر جدید» آغاز شد.

راودراد در ابتدای نشست درباره سیاست تلویزیون در برنامه سازی عنوان کرد: ظاهرگرایی دینی در برنامه‌های گفتگومحور دینی که بیشتر نقلی است تا عقلی چه در مناسک و سریال‌های دینی و اینکه به طور مثال اگر اشتباه کردی خدا نتیجه‌اش را نشانت می‌دهد و زمین می‌خوری از جمله گفتمان‌های غالب تلویزیون است.

وی ادامه داد: همچنین سلطه غم و اندوه بر شادی برای مخاطب و کمبود برنامه‌های شاد، اخباری که به اعتماد مخاطب لطمه می‌زند و نتیجه‌اش ریزش مخاطب می‌شود و تبدیل تلویزیون به یک بنگاه اقتصادی اینها گفتمان غالب تلویزیون است و نتیجه این گفتمان است که تلویزیون را بی اثر می‌کند.

بیچرانلو دیگر استاد دانشگاه حاضر در این نشست نیز درباره برنامه «عصر جدید» گفت: تلویزیون در دهه ۸۰ به شدت در رقابت با شبکه‌های اجتماعی و ماهواره بازنده بود اما عصر جدید همانطور که از نامش پیداست عصر جدیدی برای تلویزیون است. این برنامه در نوع خود اثری موفق است و من اگر جای مدیران تلویزیون بودم از عوامل برنامه تقدیر می‌کردم. با این حال اینجا یک مکان آکادمیک است و ما هم باید به صورت علمی و آکادمیک به نقد برنامه بپردازیم.

وی در ادامه با نقدی بر این برنامه اظهار کرد: در تلویزیون نوعی سیاست «شتر گاو پلنگ» حاکم است که البته در همه حوزه‌های کشور چنین فرهنگی حاکم است.

احسان علیخانی نیز در بخش ابتدایی این نشست سکوت کرد و با پاسخ کوتاهی به نقدها گفت: فکر می‌کنم همین میزان که ساحت دانشگاه پذیرفته که برنامه را نقد کند ارزشمند است چون بسیاری از آثار هستند که ارزش نگاه کردن هم ندارند. وی در بخش دیگری گفت: ما احساس کردیم با این برنامه می‌توانیم حال مردم را خوب کنیم. ما حدود ۸ و ۹ است که شبانه روزی کار می‌کنیم اما هنوز یک ریال پول نگرفته‌ام.

در ادامه این نشست سیدبشیر حسینی نیز ابتدا از حضور خود در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران سخن گفت و در نقدهای تندی درباره دانشجویان و استادان علوم اجتماعی بیان کرد: چرا استادان ما حرف جدی ندارند؟ من اگر دانشگاهی هستم آمده‌ام تا از مسایل جامعه‌ام حرف بزنم. پز دانشگاهی این شده است که حرف‌های صدتا یه غاز بیان کرد که الان می‌شود گفت و ۱۰ سال دیگر هم می‌شود گفت.

این جلسه از ابتدا تا انتها با حاشیه‌های فراوانی همراه بود و پرسش و پاسخ دانشجویان با علیخانی و سیدبشیر حسینی در چند نوبت به مجادله کشیده شد.

حسینی در نقد دیگری به دانشجویان علوم اجتماعی بیان کرد که خاطره‌اش از تدریس در این دانشکده این است که این دانشجویان همیشه اخمالو هستند. وی درباره دانشگاه تهران نیز عنوان کرد: دانشگاه تهران بیشتر از اینکه دانشگاه مادر باشد انگار نامادری است!

سخنان حسینی درباره «بی‌مسئله بودن دانشگاه»، باعث شد تا مجری پاسخ دهد که دانشگاه ما بی مساله نیست و اگر از «دانشگاه نفتی» حرف زده می‌شود از صداوسیمای نفتی هم باید صحبت کرد. حسینی نیز به شوخی همان ابتدا از مجری خواست تا بی طرفی اش در بحث را نشان دهد که او تاکید کرد لزوماً قرار نیست بی‌طرف باشد.

بیچرانلو از استادان دانشگاه حاضر در این جلسه بعد از سخنان بشیر حسینی و در واکنش به عبارت «دانشگاه بی‌خاصیت» که او به کار برده بود، به کنایه گفت: همین دانشگاه ِ بی‌خاصیت، خاصیتش ترویج تفکر نقادی در جامعه است.

وی اضافه کرد: مدیران تلویزیون مخالف آموزش سواد رسانه‌ای هستند چون اگر سواد رسانه‌ای در جامعه رواج یابد اول از همه مخاطب نسبت به برنامه‌های خود تلویزیون نقد خواهد داشت.

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به رویکرد تلویزیون در حمایت از سلبریتی ها و عطش برای دیده شدن گفت: «عصر جدید» هم بر همان محور دیده شدن و سلبریتی شدن است. وی با اشاره به اینکه تلویزیون بیش از حد وارد زندگی سلبریتی ها می‌شود اظهار کرد: چرک و چروک‌های بی ارزش زندگی خصوصی سلبریتی ها در تلویزیون نمایش داده می‌شود و آنها از طلاق‌های خود در این رسانه حرف می‌زنند.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود درباره داوری‌های «عصر جدید» نیز توضیح داد: داوری‌ها در این برنامه متوازن نیست و بسیار ذوقی است این جمله که بگویید «من خوب حال کردم» بر اساس کدام نوع داوری است. برنامه قرار است آگاهی دهنده باشد و مردم بر اساس این معیارهای داوری آگاهی پیدا نمی‌کنند. ظاهر برنامه این است که مسابقه کشف استعداد است اما مبنایش سرگرم کنندگی است و هرکس شوی بهتری داشت برنده می‌شود البته من حق می‌دهم چون تلویزیون است و می‌خواهد ذات سرگرم کنندگی را حفظ کند.

راودراد نیز در صحبت‌های خود و در واکنش به بشیر حسینی بیان کرد: آقای دکتر گفت صحبت‌های کلی نشان می‌دهد دانشگاه مساله ندارد. دانشگاه مساله دارد و یکی از مسائل همین است که ما یک تلویزیون داریم و مخاطب به آن اعتماد ندارد. از طرف دیگر باید گفت تماشای زیاد الزاماً به معنای میزان رضایت نیست بله من افراد زیادی را می‌بینم که برنامه عصر جدید را دنبال می‌کنند اما همان افراد هم به برنامه نقد دارند.

سوال بعدی درباره نگاه «مرکز-پیرامونی» نسبت به اقلیت‌ها در برنامه «عصر جدید» بود و دانشجوی بعدی عنوان کرد که شما اقلیت‌ها را می‌آورید و انگار به او توجه و لطفی ویژه می‌کنید.

دانشجوی بعدی که او هم با لحنی انتقادی سخن می‌گفت به بخشی از صحبت‌های بشیر حسینی اشاره کرد و گفت: گفتید اخمالو هستیم بله چرا نباشیم؟ وقتی در یک برنامه تلویزیونی مثل عصر جدید از خانواده شهدا استفاده ابزاری می‌شود تا پوششی برای رویکرد غربی برنامه باشد چرا اخمالو نباشیم؟ وقتی زن‌ها یا حضور ندارند و یا وقتی حضور دارند از آنها سوالاتی از این قبیل می‌شود که همسرت چه می‌گوید اگر غذا درست نکنی؟ معلوم است که عصبانی می‌شویم.

دانشجوی بعدی نیز در سخنانی انتقادی و با صدای بلند بیان کرد: دکتر حسینی استاد من هستند اما در بهترین تایم تلویزیون پشت تریبون قرار می‌گیرند و حرف‌هایی سطحی می‌گویند آن هم با عشق!

نشست نقد «عصر جدید» با تشویق‌های مدام دانشجویان برای صحبت‌های انتقادی از طرف استادان خطاب به بشیر حسینی و به ویژه دانشجویان همراه می‌شد و هر بار عده‌ای با تشویق‌ها این سخنان را همراه می‌کردند که تا پایان جلسه، مجری تذکر می‌داد که از تشویق‌های هیجانی پرهیز شود.

سخنان ابتدایی سیدبشیر حسینی درباره بی خاصیت بودن دانشگاه و اخمالو بودن دانشجویان علوم اجتماعی باعث شد بیشترین خطاب سوالات و بحث‌ها باشد.

در میان صحبت‌های عوامل «عصر جدید» یکی از دانشجویان پسر روی صحنه رفت و دیالوگ‌هایی را به صورت تئاتری ادا کرد که کادر برگزارکننده خواست او را از صحنه خارج کند و عوامل گفتند اشکالی ندارد او هم می‌خواهد استعدادیابی شود!

بخشی از سوالات دانشجویان از عوامل «عصر جدید» همراه با خطاب‌های تند و انتقادی بود و باعث شد چندین بار نظم جلسه بهم بخورد و مجری بارها نسبت به تمام شدن زمان پرسش و همچنین رعایت ادب و احترام مهمانان تذکر دهد.

آریا عظیم‌نژاد از داوران برنامه «عصر جدید» به‌رغم حضور در این نشست ترجیح داد با سکوت شنونده نقدها باشد و هیچ اظهارنظری نکرد.

جلسه حوالی ساعت ۲۰ به پایان رسید و بعد از آن دانشجویان جلوی درهای آمفی‌تئاتر تجمع کردند که احسان علیخانی و داوران برنامه «عصر جدید» با حفاظت تیم حراست دانشگاه بیرون رفتند.